Những bệnh lý về xương khớp diễn ra từ từ, dần dần khiến cuộc sống của nhiều người thay đổi theo chiều hướng tiêu cực. Chúng không chỉ làm đảo lộn sinh hoạt, làm việc mà còn khiến sức khỏe trực tiếp bị đe dọa. Một trong số đó chính là căn bệnh thoát vị đĩa đệm.
Đây là một bệnh lý phổ biến, mỗi năm ghi nhận hàng triệu bệnh nhân mới. Mặc dù vậy sự hiểu biết của nhiều người về căn bệnh này vẫn còn rất hạn chế.
Tổng quan về bệnh thoát vị địa đệm
Đĩa đệm được hiểu là bộ phận phần nằm giữa các đốt sống. Chúng có cấu tạo bao gồm lớp vỏ và ở dựa có nhân nhầy. Tác dụng của đĩa đệm trong hệ xương khớp đó chính là chúng có thể chịu áp lực do cột sống đè lên. Đồng thời với nhân nhầy bên trong tạo sự mềm dẻo cho cột sống.
1. Thoát vị địa đệm là bệnh gì?
Để có thể hiểu một cách chính xác thuật ngữ thoát vị địa đệm là gì bạn hãy cùng chúng tôi bắt tay vào tìm hiểu khái niệm nhé!
Theo đó, thoát vị đĩa đệm chính là thuật ngữ chỉ tình trạng bệnh lý mà ở đó nhân nhầy của đĩa đệm cột sống chệch ra khỏi vị trí bình thường. Chúng có thể xuyên qua dây chằng và gây nên áp lực, chèn ép vào các rễ thần kinh. Về lâu dài tại các vị trí này sẽ khiến người bệnh tê bì, đau nhức.
Theo các bác sĩ chuyên khoa cho biết tình trạng thoát vị địa đệm thường xảy ra do những sang chấn khi vận động quá mạnh. Hoặc đôi khi chúng cũng đến từ các hiện tượng như thoái hóa, nứt, rách xương cột sống.
Bệnh lý có thể xảy ra ở bất kì khu vực nào của cột sống và thường gây nên hiện tượng đau lan tỏa. Phổ biến nhất hiện nay là đau dây thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng.
2. Những người có nguy cơ cao mắc bệnh thoát vị địa đệm
Là bệnh lý rất phổ biến của hệ xương khớp, thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Song những đối tượng có nguy cơ mắc cao nhất là:
- Các đối tượng lao động chân tay với cường độ cao, lao động nặng trong thời gian dài.
- Mang vác đồ quá nặng, sai tư thế.
- Nhóm người thừa cân.
- Những người trong gia đình có tiền sử mắc bệnh thoát vị đĩa đệm.
Bệnh thoát vị đĩa đệm dù biểu hiện đôi khi chỉ là các cơn đau ê ẩm, dai dẳng. Tuy nhiên bệnh nhân cần sớm nhận thức và có phương pháp điều trị. Nếu để quá lâu, khi bệnh đã xảy ra biến chứng có thể dẫn đến rất nhiều bệnh lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Do đó, ngay khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường tại cột sống, các vùng địa đệm, cần chủ động đến các cơ sở y khoa để được thăm khám tốt nhất.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh lý thoát vị đĩa đệm
Theo các số liệu thống kê, mỗi năm cả nước ghi nhận hàng triệu bệnh nhân mắc mới chứng bệnh thoát vị đĩa đệm. Mặc dù vậy, những nhận thức về căn bệnh này rất hạn chế. Trên thực tế, thoát vị đĩa đệm đến từ các nguyên nhân rất thường gặp như:
- Người thường xuyên vận động, lao động quá sức hoặc làm việc sai tư thế trong thời gian dài có thể khiến địa đệm tổn thương dẫn đến thoát vị.
- Các nguyên nhân từ lão hóa cũng chiếm một phần rất lớn. Khi quá trình lão hóa diễn ra, đĩa đệm và cột sống dần trở nên khô do mất nước. Điều này hình thành thoái hóa xơ cứng và địa đệm rất dễ dàng bị tổn thương
- Do chấn thương ở vùng lưng từ các va đập mạnh, đột ngột.
- Ngoài ra, đối với các bệnh lý bẩm sinh như gù, cột sống vẹo,…cũng có thể khiến thoát vị đĩa đệm xảy ra.
- Yếu tố di truyền từ người thân trong gia đình.
- Một vài các yếu tố khác như: cân nặng dư thừa lớn, môi trường làm việc tác động,….cũng có thể gây nên bệnh lý này.
Triệu chứng điển hình của thoát vị đĩa đệm là gì?
Bệnh lý thoát vị địa đệm có rất nhiều các triệu chứng điển hình. Ngay khi nhận thấy mình có những dấu hiệu này, bệnh nhân cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám tốt nhất.
Đau nhức tay hoặc chân dai dẳng
Bệnh nhân mắc thoát vị đĩa đệm thường có những cơn đau đột ngột ở các vùng đặc trưng như: vùng cổ, thắt lưng, vai gáy, cổ tay, cổ chân.
Các cơn đau có thể kéo dài vài tuần hoặc đôi khi cả tháng khiến người bệnh vô cùng mệt mỏi. Đặc biệt, cơn đau trở nên dữ dội hơn khi bệnh nhân vận động mạnh và thuyên giảm khi người bệnh nghỉ ngơi một chỗ cố định.
Các dấu hiệu đau nhức tay chân là triệu chứng thoát vị đĩa đệm đặc trưng nhất.
Tê bì tay chân
Sau khi mắc bệnh thoát vị địa đệm phần nhân nhầy bên trong của đĩa đệm thoát ra ngoài và chèn ép lên các dây thần kinh gân đó. Bên cạnh cảm giác đau nhức chúng cũng khiến người bệnh gặp phải tình trạng tê bì.
Về lâu dài, chúng còn khiến người bệnh rối loạn cảm giác và luôn thấy mình như có kiến bò trong người.
Suy giảm chức năng cơ, bại liệt
Khi thoát vị địa đêm ở giai đoạn nặng, chúng khiến bệnh nhân quá đau đớn và chẳng còn muốn vận động. Về lâu dài, tình trạng này khiến suy giảm chức năng các nhóm cơ. Thậm chí, khiến người bệnh khó vận động, bại liệt.
Bệnh thoát vị đĩa đệm dù khởi phát chỉ là những cơn đau âm ỷ. Tuy nhiên, nếu không được điều trị sớm sẽ để lại những biến chứng nặng nề như: hội chứng đuôi ngựa, rối loạn cơ vòng, thậm chí có nguy cơ bị liệt nửa người hoặc bại liệt cả người. Do đó, có thể đánh giá thoát vị đĩa đệm là bệnh lý rất nghiêm trọng.
Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm
Dựa trên những triệu chứng của bệnh lý, người bệnh cần đến các cơ sở chuyên khoa để được thăm khám chi tiết. Tại đây, các bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán dựa theo các phương pháp chuyên môn sâu. Cụ thể:
- Bác sĩ thực hiện các test cơ bản về thần kinh để kiểm tra mức độ thả lỏng hay các tình trạng: trương lực cơ, khả năng đi lại, cảm nhận kính thích của hệ xương.
- Trong một số trường hợp, để tiến hành chẩn đoán cụ thể hơn, bác sĩ cần khai thác về tiền sử bệnh tật của gia đình. Kết hợp với khám chi tiết sẽ giúp bước đầu chẩn đoán về thoát vị đĩa đệm.
- Nếu các nghi ngờ có nhận định rõ ràng, một vài các xét nghiệm cần thiết sẽ được tiến hành bao gồm: chụp X quang, chụp CT, chụp cộng hưởng từ MRI, chụp cản quang. Đây là các phương pháp này đều cung cấp những hình ảnh chân thực và rõ nét để xác định tình trạng bệnh lý của bệnh nhân.
- Khi nhận định bệnh nhân mắc thoát vị đĩa đệm ở giai đoạn nặng cần tiến hành test thần kinh để xác định tổn hại.
Điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm
Hiện nay bệnh lý thoát vị đĩa đệm chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Hầu hết việc điều trị đều hướng đến tuân thủ kế hoạch luyện tập, vận động kết hợp dùng thuốc để giảm đi các triệu chứng trong thời gian ngắn. Cụ thể:
- Đối với việc sử dụng thuốc: các nhóm thuốc sử dụng là thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ, thuốc corticoid đường tiêm.
- Cân nhắc về vật lý trị liệu khi bệnh tiếp tục có diễn biến phức tạp. Đặc biệt là đối với tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
- Nếu các biện pháp trên không giải quyết được triệu chứng trong vài tuần, bác sĩ có thể cân nhắc vật lý trị liệu.
- Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân có thể được cân nhắc phẫu thuật nếu điều trị bảo tồn không đem lại hiệu quả sau 6 tuần.
- Các biện pháp điều trị kết hợp giảm đau khác như: châm cứu, massage, yoga,….cũng được ghi nhận mang lại hiệu quả tốt.
Chế độ sinh hoạt phù hợp cho người bị thoát vị đĩa đệm
Bệnh lý thoát vị đĩa đệm không thể điều trị khỏi nhanh chóng và dứt điểm. Chính vì vậy, khi biết chính xác mình mắc phải tình trạng này, chế độ sinh hoạt phù hợp là điều bệnh nhân cần đặc biệt quan tâm. Các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo:
- Trong thời gian điều trị thoát vị đĩa đệm tốt nhất nên loại bỏ các hoạt động lao động, làm việc với cường độ mạnh. Áp dụng chế độ tăng cường nghỉ ngơi, tập thể dục theo hướng nhẹ nhàng để tạo chuyển biến tích cực.
- Ngay khi xuất hiện các triệu chứng như: tê liệt ở chân, đau lan tỏa, đau nhức vùng mông, đi tiểu khó khăn…cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám tốt nhất.
- Vận động và tránh nằm quá nhiều.
Hy vọng rằng, với những thông tin về thoát vị đĩa đệm mà chúng tôi tổng hợp trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về bệnh lý này. Hãy quan tâm đến sức khỏe của hệ xương khớp nhiều hơn để luôn khỏe mạnh, sống tích cực bạn nhé!
