Lupus ban đỏ là căn bệnh tự miễn dịch của cơ thể. Bệnh có thể tấn câu nhiều cơ quan khác nhau nên biểu hiện cũng thay đổi. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Lupus ban đỏ là bệnh gì?
Bệnh lupus ban đỏ là căn bệnh tự miễn, bệnh xảy ra khi hệ miễn dịch bị suy giảm tạo điều kiện cho vi rút kháng thể tấn công. Bệnh gây ra tình trạng viêm mô liên kết và làm tổn hại đến nhiều cơ quan khác nhau.
Lupus ban đỏ hệ thống tấn công đến nhiều cơ quan trong cơ thể như da, phổi, tim, hệ thần kinh, mạch máu. Đôi khi còn làm co thắt mạch máu gây đau tai, ngón tay, mũi tím tái…
Tuy nhiên, đa số các trường hợp gặp phải căn bệnh này không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống sinh hoạt.
Nguyên nhân gây bệnh lupus ban đỏ
Cho đến nay vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây bệnh lupus ban đỏ. Tuy nhiên, có một số nghiên cứu cho một số giả thuyết có thể chấp nhận về nguyên nhân gây bệnh như sau:
Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình bạn, những người cùng huyết thống có tiền sử mắc lupus ban đỏ thì khả năng cao gấp 20 lần so với người thường bạn có thể mắc căn bệnh này.
Môi trường làm việc: Nếu bạn làm việc một thời gian dài trong môi trường bị ô nhiễm, chứa hóa chất độc hại.
Nội tiết tố: Thay đổi nội tiết ở nữ giới có vai trò quan trọng trong sự hình thành bệnh. Phụ nữ trong thời kỳ sinh sản có nguy cơ cao gấp 10 lần mắc bệnh .
Tương tác thuốc: Tình trạng lupus ban đỏ do phản ứng thuốc ở những người đang được điều trị bệnh mãn tính. Do thời gian điều trị và uống thuốc quá lâu dẫn đến tác dụng phụ của thuốc. Có khoảng 400 loại thuốc có thể gây ra tình trạng bệnh này. Các loại thuốc phổ biến nhất là hydralaxine, phennytoin, procainnamide, puinidine.
Theo rất nhiều thống kê cho thấy những người trong nhóm dưới đây dễ mắc lupus ban đỏ:
- Phụ nữ đang mang thai và cho con bú. ( do nội tiết thay đổi)
- Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt. (thay đổi nội tiết)
- Người có độ tuổi từ 15 – 40 tuổi.
- Nữ dễ mắc bệnh gấp 5 lần so với nam giới.
- Yếu tố di truyền nếu trong gia đình bạn có anh chị em ruột bị mắc lupus ban đỏ thì nguy cơ bạn mắc bệnh cao đến 20 lần.
- Môi trường ô nhiễm, thường xuyên tiếp xúc hóa chất.
Triệu chứng của lupus ban đỏ như thế nào?
Như đã biết bệnh lupus ban đỏ có thể làm tổn hại đến nhiều cơ quan. Chính vì thế những biểu hiện của bệnh cũng rất đa dạng. Những triệu chứng của lupus ban đỏ thường xuất hiện đột ngột hoặc tái phát sau nhiều tháng, thậm chí là vài năm.
Da
Lupus ban đỏ trên da là trường hợp xảy ra nhiều nhất trong các cơ quan. Những bất thường trên da thường ở dạng hồng ban có hình dạng giống cánh bướm ở mặt, cổ, bàn tay.
Đôi khi chúng xuất hiện ở miệng, họng dạng bọng nước dễ lở loét nhưng không đau. Đa phần những tổn thương này đều rất nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Chúng trở nên đỏ hơn nếu tiếp xúc với ánh nắng.
Nếu bệnh để tiến triển lâu dài, không được điều trị sớm có thể có hiện tượng teo đi phần ở giữa hay còn gọi “hồng ban dạng đĩa”. Một số trường hợp còn gây quá sản phì đại. Gây rụng, vàng, gãy tóc rất mất thẩm mỹ.
Tim
Lupus ban đỏ ở tim gây ra những biểu hiện đau ngực, khó thở giống viêm cơ tim, màng tim. Đôi khi bệnh có thể tiến triển nặng gây suy tim, ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe người bệnh.
Khớp
Các khớp gối, ngón tay, gót chân… Có hiện tượng sưng, nóng, ban đỏ. đau nhức. Những hiện tượng này khá giống với bệnh gout nên rất dễ chuẩn đoán nhầm bệnh.
Máu
Đa số người khi mắc bệnh lupus ban đỏ đều nhận thấy cảm giác mệt mỏi, da xanh xao, nhợt nhạt, chóng mặt, môi tái. Sức lao động bị suy giảm, chán ăn. Do lúc này lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu trong máu đều bị suy giảm.
Thận
Nếu xuất hiện những biểu hiện như tiểu máu, tiểu đục, phù toàn thân, huyết áp tăng đó là một biểu hiện của bệnh lupus ban đỏ. Thường người có tiền sử mắc bệnh lý viêm thận tự miễn thường có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh này.
Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tử vong cho người mắc bệnh lupus ban đỏ nếu bệnh gây suy thận độ nặng.
Tâm thần kinh
Các dây thần kinh cũng là đối tượng dễ bị lupus ban đỏ tấn công. Chúng gây mất phương hướng, giảm tri giác, mất trí nhớ. Đôi khi có đau toàn thân và gây co giật.
Các biểu hiện tâm thần có thể nặng hơn nếu dùng corticoid liều cao, kéo dài.
Ngoài những biểu hiện trên, nếu thấy cơ thể có những biểu hiện như sút cân mệt mỏi, sốt nhẹ, rụng tóc, viêm loét miệng, chán ăn. Một số biểu hiện hiếm gặp như rối loạn kinh nguyệt, đau mỏi cơ có thể xuất hiện.
Bệnh gây nguy hiểm do trong thời gian đầu thường những triệu chứng không rõ ràng. Nếu phát hiện những biểu hiện trên bệnh đã tiến triển được một thời gian dài.
Vậy phương pháp chẩn đoán nào có thể xác định chính xác nhất bệnh lupus ban đỏ?
Các biện pháp chẩn đoán lupus ban đỏ
Hiện nay, có những biện pháp chẩn đoán bệnh lupus ban đỏ như:
Xét nghiệm máu bao gồm:
- Đo tốc độ lắng hồng cầu (ESR)
- Kháng thể kháng nhân (ANA) hoặc anti-ds (DNA)
- Xét nghiệm công thức máu (CBC)
Xét nghiệm nước tiểu.
Đôi khi cần xét nghiệm sinh thiết nước tiểu để biết kết quả chính xác nhất.
Người bệnh lupus ban đỏ sống được bao lâu?
Bệnh lupus ban đỏ là căn bệnh rất nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời chúng gây ra rất nhiều hệ lụy cho người mắc bệnh. Bệnh có thể gây tử vong.
Tuy nhiên, với những bước tiến khoa học hiện nay 95% người mắc bệnh lupus ban đỏ sống được ít nhất 10 – 12 năm. Theo nhiều nghiên cứu của Hoa kỳ, Canada vào khoảng 95% trong 5 năm, 90% trong 10 năm và 78% trong 20 năm. Thậm chí có nhiều người sống thọ như người bình thường.
Tuy nhiên, cần phải điều trị và thay đổi lối sống mới có thể giúp tăng tuổi thọ cho người mắc lupus ban đỏ như:
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Được sử dụng những loại thuốc mới, hiệu quả cao.
- Không làm việc quá sức, mang vác vật nặng.
- Luyện tập thể dục, thể thao phù hợp với sức khỏe.
- Không suy nghĩ, lo âu quá nhiều về bệnh.
Điều trị bệnh lupus ban đỏ
Hiện nay, bệnh lupus ban đỏ chưa có thuốc đặc trị. Một số biện pháp hỗ trợ điều trị và giảm mức độ phát triển của bệnh như sau:
Thay đổi lối sống
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tia UV trong ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh lupus ban đỏ phát triển nặng hơn. Nếu bắt buộc phải đi ra ngoài lúc trời nắng gắt thì nên đội mũ, mắc áo chống nắng dày, đeo kính, bôi kem chống nắng trước khi đi ít nhất 10 phút.
Thay đổi chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Bổ sung đầy đủ các thực phẩm giàu vitamin A, C, D từ trứng, sữa…
Hạn chế ăn các thực phẩm chiên, xào, dầu mỡ, chứa nhiều cholesteron làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Nên kế hoạch luyện tập thể dục, thể thao phù hợp với sức khỏe. Các môn thể thao như đi bộ, đi xe đạp, bơi lội.
Điều trị bằng thuốc
Với các trường hợp lupus ban đỏ gây ảnh hưởng trên da có thể dùng các loại thuốc đặc trị như: kháng viêm, giảm đau bôi da.
Đối với các loại thuốc điều trị toàn thân cần sử dụng thuốc giảm đau, dị ứng, thuốc ức chế miễn dịch. Tùy thuộc vào giai đoạn và mức độ phát triển của bệnh.
Đến khám bác sĩ để có những chẩn đoán chính xác nhất về tình trạng bệnh. Bệnh có thể khắc phục tốt những biến chứng nếu được phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời.
